Cukrzyca to choroba metaboliczna, która charakteryzuje się podwyższonym poziomem glukozy we krwi. Istnieją różne typy cukrzycy, ale w każdym z nich istnieją leki, które pomagają kontrolować poziom cukru we krwi. W zależności od typu i stopnia zaawansowania choroby stosuje się różne rodzaje leków, zarówno doustne, jak i w formie zastrzyków. Poniżej przedstawiamy główne grupy leków пошук ліків stosowanych w leczeniu cukrzycy, wraz z ich działaniem i wskazaniami.
Leki doustne
Leki doustne są często stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2 (sprawdź więcej na: цукровий діабет лікування). Działają one poprzez zwiększenie wrażliwości tkanek na insulinę, zmniejszenie produkcji glukozy w wątrobie oraz spowolnienie wchłaniania glukozy z przewodu pokarmowego. Do najczęściej stosowanych leków doustnych należą:
– Metformina: Jest to pierwszorzędny lek w terapii cukrzycy typu 2. Działa poprzez zmniejszenie produkcji glukozy w wątrobie i zwiększenie wrażliwości tkanek na insulinę. Metformina jest również stosowana w leczeniu prediabetyków oraz przy współistnieniu otyłości.
– Sulfonylomoczniki: Ta grupa leków działa poprzez stymulację wydzielania insuliny z komórek trzustki. Przykłady to glimepiryd, gliklazyd.
– Inhibitory alfa-glukozydazy: Hamują one enzymy odpowiedzialne za rozkład skrobi i cukrów prostych w jelitach, co zmniejsza wchłanianie glukozy. Przykładowymi lekami z tej grupy są akarboza, miglitol.
Insulina
Insulina jest kluczowym hormonem regulującym poziom glukozy we krwi. Jest stosowana przede wszystkim w leczeniu cukrzycy typu 1 oraz w zaawansowanym stadium cukrzycy typu 2, gdy inne leki przestają być skuteczne. Insulina podawana jest w postaci zastrzyków podskórnych lub za pomocą pomp insulinowych. Istnieje kilka rodzajów insuliny, różniących się szybkością działania i czasem trwania efektu.
– Insulina szybko działająca: Jest to rodzaj insuliny, który zaczyna działać bardzo szybko po podaniu, osiągając maksymalne działanie po około 30 minutach. Jest ona stosowana głównie przed posiłkami, aby kontrolować poziom glukozy we krwi po spożyciu posiłku. Dzięki szybkiemu działaniu pomaga zapobiegać gwałtownym wzrostom poziomu cukru po posiłku.
– Insulina krótko działająca: Podobnie jak insulina szybko działająca, insulina krótko działająca zaczyna działać stosunkowo szybko, osiągając maksymalne działanie w ciągu godziny po podaniu. Jest ona stosowana zarówno przed posiłkami, aby kontrolować poziom glukozy po spożyciu, jak i w trakcie dnia, w zależności od potrzeb, aby utrzymać stabilny poziom cukru.
– Insulina długo działająca: Insulina długo działająca ma dłuższy czas trwania działania niż insulina szybko lub krótko działająca. Jest podawana raz dziennie w celu zapewnienia stałego podstawowego poziomu insuliny przez całą dobę. Zapewnia to kontrolę poziomu cukru we krwi w trakcie dnia i nocy, pomagając pacjentom utrzymać stabilną glikemię.
Stosowanie odpowiedniego rodzaju insuliny oraz dostosowanie dawek do indywidualnych potrzeb pacjenta jest kluczowe dla skutecznego kontrolowania cukrzycy. Pacjenci z cukrzycą często uczą się monitorować swoje poziomy glukozy we krwi i dostosowywać dawki insuliny w zależności od wyników.
Inhibitory SGLT2
Inhibitory SGLT2 to stosunkowo nowa klasa leków stosowana w leczeniu cukrzycy typu 2. Działają one poprzez blokowanie transporterów SGLT2 w nerkach, co powoduje wydalanie nadmiaru glukozy z moczem. Mechanizm działania tych leków opiera się na zapobieganiu reabsorpcji glukozy z moczu z powrotem do krwi. To prowadzi do obniżenia stężenia glukozy we krwi. Innymi słowy, inhibitory SGLT2 powodują, że organizm wydala większą ilość glukozy z moczem, zmniejszając jej poziom we krwi.
Przykładowymi lekami z tej grupy są dapagliflozyna, empagliflozyna oraz canagliflozyna. Inhibitory SGLT2 są często stosowane jako terapia uzupełniająca w przypadku pacjentów z cukrzycą typu 2, którzy nie osiągają odpowiedniego poziomu kontroli glikemii za pomocą innych leków doustnych lub insuliny. W przypadku pacjentów z cukrzycą typu 1, inhibitory SGLT2 mogą być stosowane jako dodatkowy lek obniżający ryzyko powikłań naczyniowych i nefropatii.
Jak każdy lek, inhibitory SGLT2 mogą powodować pewne działania niepożądane, takie jak infekcje układu moczowego, hipotonia ortostatyczna oraz rzadziej ketoacidoza cukrzycowa. Dlatego ważne jest, aby pacjenci stosujący te leki byli regularnie monitorowani przez lekarza oraz świadomi potencjalnych zagrożeń.
Agonisty receptorów GLP-1
Agonisty receptorów GLP-1 to kolejna innowacyjna klasa leków stosowanych w terapii cukrzycy typu 2. Ich nazwa pochodzi od peptydu glukagonopodobnego 1 (GLP-1), który jest naturalnie występującym hormonem jelitowym. Agonisty receptorów GLP-1 działają poprzez naśladowanie działania GLP-1, co prowadzi do zwiększenia wydzielania insuliny z trzustki w odpowiedzi na spożycie pokarmu, a także hamowania wydzielania glukagonu.
Przykładowymi agonistami receptorów GLP-1 są liraglutyd, dulaglutyd oraz exenatyd. Leki te są podawane pacjentom z cukrzycą typu 2 w formie zastrzyków podskórnych, zazwyczaj raz dziennie lub raz na kilka tygodni, w zależności od konkretnego preparatu. Agonisty receptorów GLP-1 mogą być stosowane jako monoterapia lub w połączeniu z innymi lekami doustnymi lub insuliną, w celu uzyskania lepszej kontroli glikemii.
